کرده است.
تعارض مرتبط با وظیفه: منظور از “تعارض مرتبط با وظیفه”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
تعارض رابطه‌ای: منظور از “تعارض رابطه‌ای”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
تفکر استراتژیک در بعد سازمانی: منظور از تفکر استراتژیک در بعد سازمانی، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات بعد سازمانی، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
فرآیندها و سیستم‌ها: منظور از “فرآیندها و سیستم‌ها”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
فرهنگ سازمانی: منظور از “فرهنگ سازمانی”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
مشارکت مدیریت میانی: منظور از “مشارکت مدیریت میانی”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
ساختار سازمانی: منظور از “ساختار سازمانی”، در این پژوهش نمره‌ای است که فرد با پاسخ به سوالات این متغیر، در پرسشنامه تفکر استراتژیک دریافت کرده است.
3-4 جامعه آماری
جامعه عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند. و جامعه آماری به کل افرادی گفته می‌شود که از جهات مختلف مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشد.
محقق باید قبل از آغاز کار پژوهش، چارچوب جامعه آماری آن تحقیق را مشخص و روشن کند تا هم تکلیف خودش معلوم باشد و هم بتواند آن را به سادگی به دیگران معرفی نماید. جامعه آماری را جامعه هدف نیز می‌گویند (دلاور، 1380).
به طور کلی در هر بررسی آماری، جامعه آماری شامل عناصری است که می‌خواهیم درباره آن استنباط‌هایی به عمل آوریم. و تعریف جامعه باید به صورت توصیف دقیق عناصری باشد که به جامعه تعلق دارد و آن را می‌سازند. بنابراین کار مهم تحقیق این است که با دقت و به صورت کامل، حجم جامعه را تعریف کند. لذا با توجه به اینکه کرمانشاه یکی از استان‌های مرزی در غرب کشور می‌باشد که با عراق مرز مشترک دارد و احتمال علاقمندی دانشجویان عرب به تحصیل در دانشگاه‌های کرمانشاه به جهت نزدیکی مسافت با کشور مبدأ بیشتر است، بنابراین تمامی مدیران و رؤسای دانشگاه‌های شهرستان کرمانشاه که تعداد 33 نفر بودند، به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد.
3-5 نمونه آماری
نمونه‌گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد، حوادث و اشیاء از یک جامعه تعریف شده به عنوان نماینده آن جامعه. به عبارت دیگر نمونه‌گیری عبارت از انتخاب درصدی از یک جامعه به عنوان نماینده آن جامعه است. به طوری که پژوهشگر با بررسی نمونه و درک فرضیات یا ویژگی‌های آزمودنی‌های نمونه قادر به تعمیم خصوصیات یا ویژگی‌ها به عناصر جامعه خواهد شد (دانایی فرد و همکاران، 1388). و در مقابل سرشماری از جامعه متناهی، بررسی است که تمام واحدهای جامعه را در بر می‌گیرد.
از آنجا که جامعه آماری این پژوهش چندان بزرگ نیست لذا در این تحقیق از روش سرشماری استفاده شده است. قابل ذکر است به‌منظور پیش‌بینی عدم پاسخگویی تعدادی از افراد نمونه، پرسشنامه‌ها علاوه بر رؤسای دانشگاه‌ها در میان تعدادی از معاونین نیز تقسیم شد. و در نهایت از 50 پرسشنامه توزیع شده، تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و در این تحلیل مورد استفاده قرار گرفت.
3-6 ابزار گردآوری داده‌ها
همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، از ابزار پرسشنامه جهت جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش استفاده شده است. به این منظور از پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ای که در پیوست آمده است استفاده گردید.
3-6-1 روایی و پایایی پرسشنامه
بررسی روایی74 و پایایی75 پرسشنامه در هر تحقیق از اهمیت زیادی برخوردار بوده، به طوری‌که اعتبار پژوهش به آن وابسته می‌باشد. لذا در این پژوهش پس از بررسی و تأیید روایی و پایایی پرسشنامه، نسبت به توزیع گسترده آن در بین نمونه آماری اقدام شد.
3-6-1-1 پایایی
قابلیت اعتماد (پایایی) یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه‌گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. در واقع پایایی یا اعتبار به مفهوم دارا بودن ویژگی تکرارپذیری، ثبات و سازگاری در ابزار سنجش می‌باشد.
به عبارت دیگر پایایی می‌آزماید که ابزار سنجش تا چه حد به طور قاطع، در هر زمان، مفهومی را که باید، مورد سنجش قرار می‌دهد. برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری، شیوه‌های مختلف از جمله روش بازآزمایی، روش موازی، روش تنصیف و روش آلفای کرونباخ به کار برده می‌شود. در این تحقیق از روش آلفای کرونباخ برای بررسی قابلیت اعتماد پرسشنامه استفاده شده است. روش آلفای کرونباخ برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه‌ها استفاده می‌شود (سرمد و همکاران، 1388)؛ هرچقدر پایایی گویه‌ها به سمت یک میل کند یا نزدیک شود به همان نسبت وسیله اندازه‌گیری بیانگر پایایی بالا خواهد بود. برای محاسبه ضریب پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه لازم بود همبستگی و رابطه میان عباراتی که پرسشنامه را ساخته‌اند، یا به عبارتی، همسانی درون پرسشنامه بررسی شود. برای این منظور با استفاده از روش آلفای کرونباخ و پرسشنامه‌های جمع‌آوری شده اولیه از 15 مدیر، مقدار آلفای کرونباخ به صورت زیر مشاهده شد:
جدول 3-2: بررسی پایایی مدل با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ
مفهوم مورد بررسی
ابعاد
تعداد سوالات
ضریب آلفای کرونباخ
بعد
کلی
تفکر استراتژیک
سطح فردی
27
8524/0
8131/0
سطح گروهی
6
7634/0
سطح سازمانی
11
8236/0
با توجه به اینکه مقدار آلفای کرونباخ هر یک از متغیرها از 7/0 بیشتر می‌باشد لذا پایایی مدل تأیید می‌شود.
در این پژوهش علاوه بر ضریب آلفای کرونباخ که معیاری برای اندازه‌گیری تک بعدی بودن شاخص‌ها است از معیار پایایی ترکیبی76 نیز استفاده شده است. در صورتی که مقدار این معیار از 6/0 کمتر باشد نشان‌دهنده عدم پایایی مدل است، که در مدل برآورد شده در این تحقیق، مقدار این معیار از 6/0 بالاتر بود که نشان‌دهنده پایایی مناسب مدل می‌باشد.
جدول 3-3: بررسی معیار پایایی ترکیبی مدل
مفهوم مورد بررسی
ابعاد
معیار پایایی ترکیبی
تفکر استراتژیک
سطح فردی
897/0
سطح گروهی
789/0
سطح سازمانی
901/0
3-6-1-2 روایی
مفهوم اعتبار (روایی) اندازه‌گیری به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه میزان خصیصه مورد نظر را می‌سنجد، به عبارت دیگر منظور از روایی یک تحقیق، میزان دقت شاخص‌ها و معیارهایی است که در راه سنجش پدیده مورد نظر تهیه شده‌اند. در واقع بدون آگاهی از اعتبار اندازه‌گیری نمی‌توان به دقت داده‌های حاصل از آن اطمینان داشت. روش‌های متعددی برای تعیین اعتبار اندازه‌گیری از جمله اعتبار محتوا، اعتبار ملاکی، اعتبار سازه و اعتبار عاملی وجود دارد. در این تحقیق از اعتبار محتوا برای بررسی روایی پرسشنامه استفاده شده است. اعتبار محتوا نوعی اعتبار است که معمولاً برای بررسی اجزای تشکیل دهنده یک ابزار اندازه‌گیری به کار برده می‌شود. اعتبار محتوای یک آزمون معمولاً توسط افرادی متخصص در موضوع مورد مطالعه تعیین می‌شود (سرمد و همکاران، 1388). در واقع اعتبار محتوا به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا عبارات یک پرسشنامه به قدر کافی عامل یا وجهی را که پرسشنامه یا مقیاس برای سنجش آن بوجود آمده است را می‌سنجد، لذا به این منظور پس از تنظیم و طراحی گویه‌های لازم برای اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق، ابتدا پرسشنامه به تعدادی از خبرگان ارسال گردید. خبرگان، اساتید دانشگاهی، پژوهشگران و صاحبنظران این حوزه بودند و آنان نیز پس از بررسی و مطابقت سوالات با متغیرهای اندازه گیری شده نظرات خود را اعلام کردند و محقق بر اساس نظرات ایشان، اصلاحات لازم را در پرسشنامه اعمال و پرسشنامه اصلی طراحی گردید.
به‌منظور محاسبه روایی همگرا، فورنل و لاکر77 استفاده از معیار AVE78 را پیشنهاد داده‌اند. چنانچه شاخص AVE برابر 5/0 باشد، شاخص‌ها روایی همگرای مناسبی دارند. به این معنی که یک متغیر مستقل قادر است بیش از نیمی از واریانس شاخص‌های خود را به طور متوسط توضیح دهد. با توجه به اینکه در این پژوهش میانگین AVE مدل بیشتر از 5/0 به‌دست آمده است لذا روایی همگرای مدل تأیید می‌شود.
جدول 3-4: بررسی میانگین روایی همگرای مدل
مفهوم مورد بررسی
ابعاد
معیار پایایی ترکیبی
تفکر استراتژیک
سطح فردی
5146/0
سطح گروهی
5423/0
سطح سازمانی
5635/0
3-7 روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها
پژوهشگر برای اینکه بتواند اطلاعات جمع‌آوری شده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت تفسیر کند، بایستی از روش‌های آماری استفاده نماید. به همین منظور برای انتخاب روش آماری مناسب لازم است که پژوهشگر موارد زیر را رعایت کند :
• شناخت کافی از داده‌های تحقیق داشته باشد، یعنی ویژگی‌های داده‌ها را بداند.
• از روش‌های آماری مورد استفاده در سایر پژوهش‌های مرتبط آگاهی داشته باشد.
در تجزیه و تحلیل داده‌ها دو نوع روش آماری نقش دارند :
الف) آمار توصیفی
ب) آمار استنباطی
3-7-1 آمار توصیفی
تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است (خاکی، 1382). در این روش پژوهشگر داده‌های جمع‌آوری شده را با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی، خلاصه و طبقه‌بندی می‌کند. به عبارت دیگر در تجزیه و تحلیل توصیفی، پژوهشگر ابتدا داده‌های جمع‌آوری شده را با تنظیم جدول توزیع فراوانی خلاصه می‌کند و سپس به کمک نمودار آنها را نمایش می‌دهد و در آخر با استفاده از سایر شاخص‌های آمار توصیفی آنها را خلاصه می‌کند. معروف‌ترین و در عین حال پر مصرف‌ترین شاخص‌های آمار توصیفی عبارتند از : میانگین و انحراف معیار (خاکی، 1382).
3-7-2 آمار استنباطی
در تحلیل استنباطی همواره محقق با جریان نمونه‌گیری و انتخاب یک گروه کوچک موسوم به نمونه از یک گروه بزرگتر موسوم به جامعه آماری یا جمعیت اصلی سرو کار دارد. پژوهشگر به وسیله داده‌ها و اطلاعات حاصله از نمونه به برآورد و پیشگویی ویژگی‌های جمعیت مورد مطالعه می‌پردازد. هدف از تحلیل استنباطی، تعمیم نتایج حاصله از مشاهدات محقق در نمونه انتخابی خود به جمعیت اصلی می‌باشد.
برای آزمون فرضیات از مدل معادلات ساختاری استفاده گردید.
روش حداقل مربعات جزیی که در بحث الگوسازی رگرسیونی آن را با “پی ال اس آر79” نیز معرفی می‌کنند، یکی از روش‌های آماری چند متغیره محسوب می‌شود که به وسیله آن می‌توان علی‌رغم برخی محدودیت‌ها مانند: نامعلوم بودن توزیع متغیر پاسخ، وجود تعداد مشاهدات کم و یا وجود خودهمبستگی جدی بین متغیرهای توضیحی، یک یا چند متغیر پاسخ را به طور همزمان در قبال چندین متغیر توضیحی الگوسازی نمود. روش تخمین “پی ال اس” ضرایب را به گونه‌ای تعیین می‌کند که مدل حاصله، بیشترین قدرت تفسیر و توضیح را دارا باشد، بدین معنا که مدل بتواند با بالاترین دقت و صحت، متغیر وابسته نهایی، را پیش‌بینی نماید. بعلاوه متد “پی ال اس” ، تمامی روابط موجود در مدل یعنی تأثیر متقابل ما بین هر یک از متغیرهای پنهان و همچنین وزن تمامی شاخص‌های قابل اندازه‌گیری مربوط به هر یک از متغیرهای پنهان (ضرایب بیرون از مدل اندازه گیری) را تخمین می‌زند و بدین گونه تحلیل عاملی متغیرها انجام می‌گیرد.
مدل‌یابی معادلات ساختاری یک رویکرد آماری جامعه برای آزمون فرضیه‌هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده و مکنون است که گاه تحلیل ساختاری کوواریانس، مدل‌یابی علی و گاه
