دارای اهمیت است که رمز ماندگاری و کسب مزیت رقابتی پایدار است. معمولاً با مواد، تجهیزات و ارایه کالا و خدمات یکسان و مشابه دیگر سازمانها نمی‌توان به مزیت رقابتی دسترسی پیدا نمود. یکی از ساز و کارهای مهم و پایه ای که سازمانها را در مسیر تعالی قرار می‌دهد ایجاد تغییرات دائمی‌در همه ابعاد و جنبه‌های سازمانی است، زیربنای ایجاد و دوام تغییر و تحول سازمانی این است که بسترهای اجتماعی و فرهنگی آن فراهم شود. در این زمینه یکی از رسالت‌های کلیدی مدیر سازمانها، مدیریت بر فرآیند تغییر ازطریق بسترسازی و هدایت معنوی تغییرات سازمانی است (میرکمالی و دیگران، 1391).
تغییر و تحول در سازمان یکی از مسائل عمده ای است که بر کارکنان و نقش‌ها تاثیر داشته و فکر آنها را مشغول می‌کند و در برابر آن واکنش‌هایی را با توجه به فکر و نگرش خود نسبت به تغییر نشان می‌دهند و این رابطه، رابطه ای است دو طرفه. در بعضی مواقع تغییر و تحول آنچنان فراگیر و زیاد است که کارکنان چاره ای جز تغییر در نگرش جهت سازگار نمودن خود با تغییرات انجام شده ندارند در ادامه به تغییرات در سازمان می‌پردازیم. سازمانها در زمان کنونی به صورت فرایندهای محیطی پویا، با تغییر روبرو هستند و مجبور شده‌اند که خود را با عوامل محیطی سازگار کنند. برای مثال تقریباً هر سازمانی باید خود را با محیط متشکل از فرهنگ‌های گوناگون سازگار کند. آنچه که شرکتهای هزاره سوم را از گذشته متفاوت خواهد کرد. این است که چطور مدیران، مسئولیت‌های رهبری تحول آفرین را انجام می‌دهند. مدیران ارشد باید روی رفتار ذی نفعان سازمانی بویژه افراد درون سازمان تاثیر بگذارند، یعنی مثل یک مربی عمل کنند. یک رهبر تحول آفرین موثر باید بداند که رسیدن به موفقیت از طریق همکاری اعضای تیم امکان پذیر است (حسینی و دیگران، 1389).
سرمایه انسانی، دانش و مهارتهای کل نیروی کار یک سازمان است. مدیران تحول آفرین، کسانی هستند که افراد یک سازمان را منابع حیاتی می‌دانند که بسیاری شایستگیهای اصلی سازمان را می‌سازند و در صورت بهره برداری موفق از آنها، یک مزیت رقابتی مهم به شمار می‌آیند. در اقتصاد جهانی سرمایه گذاریهای زیادی توسط شرکتها برروی منابع انسانی باید صورت بگیرد. زیرا همه رقابتهااز آن ناشی می‌شوند. اهمیت سرمایه گذاری آموزشی برروی افراد سازمان، مورد حمایت بسیاری سازمانها واقع شده است. بررسیهای اخیر نشان داده شده است که سازمانهای که 10 درصد بیشتر روی آموزش سرمایه گذاری کردند، یک افزایش 5/8 درصدی در بهره وری مشاهده کرده اند. بنابراین یک چالش بزرگ برای مدیران تحول آفرین در هزاره سوم، یافتن راه حل‌های برای تشویق و انگیزه کارکنان برای به فعل در آوردن پتانسیل‌های بالقوه آنهاست (حسینی سرخوش، 1389).
2-25 پیشینه تحقیق
در این بخش از فصل دوم به مرور برخی از تحقیقات انجام شده در زمینه‌های مرتبط با موضوع پایان نامه حاضر می‌پردازیم، ابتدا به تحقیقات داخلی اشاره می‌کنیم و سپس به چند تحقیقی که در خارج از کشور انجام شده اند می‌پردازیم. لازم به ذکر است در این بخش به شکل مبسوط در مورد روش‌های بکاررفته در تحقیقات و نتایج آنها بحث خواهیم کرد.
2-25-1 تحقیقات داخلی
رمضانیان و دیگران (1393) در مقاله ای تحت عنوان ” شناسايي اولويت هاي رقابتي و تعيين رابطه آن با مزيت هاي رقابتي منبع محور (مطالعه موردي: شركت هاي مستقر در شهرك صنعتي رشت)” به دنبال بررسي و شناخت اولويتهاي رقابتي با توجه به شرايط جديد رقابتي و همچنين بررسي تأثير اين اولويتها بر مزيتهاي رقابتي منبع محور هستند. اين مقاله پس از معرفي رويكردهاي مختلف تدوين راهبرد، به معرفي رويكرد منبع محور، يعني رويكرد مد نظر مقاله مي پردازد. به منظور آزمون فرضيه ها، نظرهاي 142 نفر از مديران شركت هاي صنعتي شهرك صنعتي رشت، در قالب پرسشنامه جمع آوري شده است. به كمك روشهاي تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي، تجزيه وتحليلها انجام گرفته است. درنهايت هشت عامل كيفيت، هزينه، تحويل، انعطاف پذيري، حفاظت از محيط زيست، نوآوري، دانش فني و تمركز بر مشتري ، اولويت هاي رقابتي تأثيرگذار بر مزيتهاي رقابتي شناخته شدند. در اين ميان مؤلفه هاي تمركز بر مشتري و هزينه، به ترتيب بيشترين و كمترين تأثير را در كسب مزيتهاي رقابتي داشتند.
رضایی دولت آبادی و مهرآذین (1392) در تحقیق خود با عنوان « تحلیل نقش حسابداری مدیریت در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها، در محیط‌های متغیر و پویا» به تاثیر عامل حسابداری مدیریت بر ایجاد مزیت رقابتی پرداختند. در این مقاله عنوان شده است که : حسابداری مدیریت با ارائه سیستم‌های هزینه یابی جدید و کاهش هزینه، ارائه تکنیك‌های مدیریتی جدید و حل مشکلات و موانع سازمانها در راه کسب موفقیت آنها می‌تواند موُثر واقع گردد. در این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه ای سعی در بیان میزان تاثیر حسابداری مدیریت در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها در محیط متغیر و پویا دارد. نتیجه اینکه استفاده از تکنیك‌های نوین حسابداری مدیریت تنها یك توصیه نبوده و در عصر حاضر به عنوان ابزار مدیریت در فضای کسب و کار رقابتی، یك نیاز اساسی و یك ضرورت حیاتی به شمار می‌رود.
مظلومی و دادوند (1391) در مقاله ای با عنوان ” شناسایی و رتبه بندی عومل موثر در کسب مزیت رقابتی شرکت های بیمه” در یک تحقیق توصیفی – پیمایشی با هدف شناسایی عواملی که می تواند به کسب مزیت رقابتی در شرکت های بیمه کمک کند به انجام این تحقیق پرداخته اند.علاوه بر شناسایی عوامل به منظور مشخص شدن اینکه کدام عوامل اولویت بیشتری برای کسب توسط شرکت های بیمه دارند، به رتبه بندی آنها نیز پرداخته شده است. در این مقاله از مدل هیل و جونز72 – که روی عوامل داخلی متمرکز می شود- به عنوان چهارچوب اصلی استفاده شده است.این مدل دارای چهار بعد کارایی، کیفیت، نوآوری و پاسخ گویی به مشتری است.برای نمونه گیری در جامعه اول که شامل خبرگان صنعت است از روش گلوله برفی استفاده شده است و در جامعه دوم که شامل مدیران ارشد شرکت های بیمه است از سرشماری استفاده شده است.به منظور شناسایی شاخص های هریک از ابعاد به مطالعه ادبیات تحقیق پرداخته شده است که در نهایت با استفاده از نظر خبرگان صنعت ، 13 شاخص به عنوان اثرگذارترین شاخص ها معرفی شدند در مرحله دوم با استفاده از نظر مدیریان ارشد شرکت های بیمه به رتبه بندی ابعاد و شاخص ها با استفاده از روش ANP پرداخته شده است. بر اساس نظر مدیران ارشد، پاسخ گویی به مشتری بالاترین اولویت، کیفیت، کارایی و نوآوری به ترتیب اولویت های بعدی را در کسب مزیت رقابتی دارند.
تحقیقی دیگر توسط رضازاده و عزیزی (1391) تحت عنوان « تأثیر رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه افراد سازمان (مورد مطالعه: نمایندگی های یک شرکت بیمه ای در استان یزد) » و با هدف بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه افراد سازمان در سال 1391 در نمایندگی‌های یک شرکت بیمه ای در استان یزد انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق تقریباً شامل 100 نفر از کارکنان بود که با استفاده از روش سرشماری کل جامعه به عنوان حجم نمونه درنظر گرفته شد. روش جمع‌آوري داده‌ها براساس دو پرسشنامه استاندارد سبک رهبری MLQ و گرایش کارآفرینانه دس و لامپکین73 انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک دو نرم افزار 8.8 Lisrel و Smart PLS 2 در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش مدل اندازه گیری ویژگی‌های فنی پرسش نامه بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت و در بخش ساختاری، ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه‌های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه است.
رودساز و دیگران (1391) نیز در تحقیقی که تحت عنوان « تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر مزیت رقابتی» انجام دادند که هدف از انجام این پژوهش بررسی این موضوع بوده که آیا عوامل نرم و مرتبط با حوزه رفتار هم چون رفتارهای شهروندی سازمانی باعث ایجاد مزیت رقابتی در سازمان می‌شود. پژوهش حاضرمطالعه ای کاربردی توسعه ای است که در میان نمونه ای شامل کارکنان و مشتریان 76 شعبه بانک تجارت و 73 شعبه بانک ملت انجام شد. به منظور تعیین سازه‌های شکل دهنده متغیرهای چارچوب مفهومی تحقیق از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS با هدف اعتبار یابی مدل و بررسی شاخص‌ها با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بانک‌ها می‌بایست نسبت به ارتقاء وضعیت عوامل سازمانی شامل فرهنگ سازمانی، عدالت سازمانی و حمایت سازمانی کارکنان استراتژی‌ها و برنامه‌های مناسبی تدوین نمایند. همچنین بانک ملت می‌بایست نسبت به ارتقا برخی مولفه‌های رفتار شهروندی سازمانی به ویژه توجه و احترام، اقدامات موثری به عمل آورد.
تحقیقی دیگر تحت عنوان «بررسی رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین و خلاقیت کارکنان در سازمانهای دولتی شهرستان نی‌ریز » توسط تابلی و دیگران (1391) انجام گرفت در این تحقیق جامعه آماري مشتمل بر 600 نفر از کارکنان سازمانهاي دولتی شهرستان نی ریز که از طریق نمونه گیري تصادفی متناسب با حجم نمونه از طریق فرمول کُکران74 188 نفر از آنها به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی همبستگی و ابزار اندازه گیري تحقیق شامل پرسشنامه (ام.ال.کیو) رهبري چند عاملی بس و آوولیو ( 1997 ) و پرسشنامه خلاقیت رندسیپ75 می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح، آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفت.حاصل این تحقیق وجود رابطه معنا دار بین دو متغیر مذکور است. سبک هاي رهبري تحول آفرین که شامل نفوذ آرمانی، رفتارهاي آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردي است رابطه معنادار و مستقیم با خلاقیت کارکنان دارند.
مطهر(1391)در پایان نامه خود با عنوان « شناسایی عوامل موثر برکسب مزیت رقابتی در کسب و کارهاي کوچک و متوسط و رتبه بندي آنها مورد مطالعه: شرکتهاي فعال در حوزه فناوري اطلاعات شهر تهران» که با هدف شناسایی و رتبه بندي عواملی که می‌تواند به کسب مزیت رقابتی در کسب و کارهاي کوچک و متوسط فعال در حوزه فناوري اطلاعات کمک کنند صورت گرفت. عنوان شده است که : کسب مزیت رقابتی در فضاي رقابتی حاکم بر شرکتهاي فعال در صنایع مختلف علی الخصوص کسب و کارهاي کوچک و متوسط که بر مبناي مزیتهاي رقابتی خاص خود، می‌توانند با شرکتهاي بزرگتر رقابت کنند، یک مساله مهم و حیاتی است. براي کسب این مزیتهاي رقابتی نخست باید مزیتهاي کسب و کار خود را شناخت. از جامعه آماري شرکتهاي فعال در حوزه فناوري اطلاعات، 44 نفر شامل 12 نفر از استادان دانشگاه و 32 نفر از مدیران این شرکتها، به عنوان خبرگان صنعت مورد نظرسنجی و مصاحبه قرار گرفتند. بدین منظور مولفه‌هاي کارایی، کیفیت، نوآوري و پاسخ گویی به مشتري که برحسب ادبیات تحقیق و نظر استاد راهنما، عوامل اصلی کسب مزیت رقابتی هستند، مورد بررسی قرار گرفت سپس با استفاده از نظر خبرگان صنعت و نرم افزارSPSS، 14 شاخص به عنوان اثرگذارترین شاخص‌ها شناسایی و با استفاده از روش 76AHP رتبه بندي شدند. بر اساس نظر خبرگان پاسخگویی به مشتري بالاترین اولویت و کیفیت، کارایی و نوآوري به ترتیب اولویت‌هاي بعدي در کسب مزیت رقابتی هستند، بنابراین پیشنهاد می‌گردد صاحبان کسب و کارهاي کوچک و متوسط استراتژی‌هاي رقابتی خود را حول محور پاسخگویی به مشتري تدوین نمایند و از سایر مولفه‌هاي مزیت رقابتی (کیفیت، کارایی و نوآوري) علاوه بر مزیتهاي خاص خود به مزیتهایی که در جهت پاسخگویی به مشتري ایجاد می‌کنند، توجه ویژه نشان دهند.
خوش سیما (1391) در مقاله خود تحت عنوان ” تاثیر انعطاف پذیری زیر ساختارهای فناوری اطلاعات بر مزیت رقابتی و عملکرد سازمان” پس از بررسی ادبیات تحقیق، مدل مفهومی تحقیق را ارائه کرده است. مدل شامل سه سازه زیر ساختارهای فناوری اطلاعات (شامل سه متغیر پنهان انعطاف پذیری
