دارويي مقدار زيادي ترکيبات فنوليک با قدرت آنتي اکسيداني قوي در اختيار دامها قرار داد که قادر به کاهش تنش اکسيداتيو در گاوهاي دوره انتقال بود. در کنار حساسيت بيشتر اسيدهاي چرب امگا-3 به پروکسيداسيون که قبلا به آن اشاره گرديد، متابوليسم شديدتر سلولي به دليل توليد شير بالا در دام‌هاي مصرف کننده جيره‌هاي بر پايه کتان اکسترود شده نسبت به دام‌هاي مصرف کننده سوياي اکسترود شده، ممکن است باعث مشاهده علايم تنش اکسيداتيو بيشتر در اين گاوها باشد [66].
4-5-6- تست تحمل گلوکز
نتايج مربوط به تست تحمل گلوکز در جدول 4-13 نشان داده شده است. سطح پايه گلوکز در گاوهايي که دانه کتان اکسترود شده مصرف نمودند بيشتر از گاوهاي مصرف کننده دانه سوياي اکسترود شده بود (05/0 ? P). بعد از تزريق گلوکز، سطح زير منحني گلوکز گاوهايي که جيره بر پايه کتان اکسترد شده مصرف نمودند پايين‌تر بود (05/0 ? P). نرخ پاکسازي گلوکز، زمان رسيدن به نصف غلظت حداکثر پس از تزريق و زمان رسيدن غلظت گلوکز به سطح پايه تحت تأثير منبع دانه روغني قرار نگرفت (10/0 ? P). شکل 4-7 و 4-8 سطح پلاسمايي گلوکز و انسولين و تغيير آنها را به دنبال تزريق گلوکز نشان مي‌دهند. سطح زير منحني انسولين و زمان رسيدن به نصف غلظت حداکثر بين دو منبع دانه روغني مشابه بود (10/0 ? P).
کاهش نسبت انسولين به گلوکز و نتايج به دست آمده از تست تحمل گلوکز مانند کاهش سطح زير منحني گلوکز و عدم تغيير در سطح زير منحني انسولين در گاوهايي که جيره بر پايه کتان اکسترود شده مصرف نمودند حاکي از آن است که فعاليت انسولين در اين دامها با کارايي بيشتر صورت گرفته و يا به عبارت ديگر مقاومت انسولين بهبود يافته است. همچنين تحقيقات نشان داده است که تزريق شيرداني اسيدهاي چرب امگا-3 مثل روغن کاملينا موجب افزايش حساسيت انسوليني و کاهش اسيدهاي چرب غيراستريفيه گرديد [235]. با توجه به بررسي منابع صورت گرفته، تحقيقي که به بررسي مصرف منابع مختلف دانه‌هاي روغني کتان و سوياي اکسترود شده به عنوان منابع در دسترس اسيدهاي چرب ضروري بر متابوليسم گلوکز در دوره انتقال پرداخته باشد صورت نگرفته است و اغلب تحقيقات با تزريق داخل سياهرگي و يا شيرداني امولسيون‌هاي چربي بر گاوهاي خشک صورت گرفته است. در تحقيقي که اخيراً صورت گرفته است نشان داده شد که تغذيه اسيدهاي چرب بلند زنجير امگا-3 به گاوهاي نر پرواري در حال رشد حساسيت انسولين را نسبت به جيره‌هاي حاوي اسيدهاي چرب اشباع بيشتر نمود [63].
غلظت گلوکز پايه، سطح زير منحني گلوکز، نرخ پاکسازي و زمان بازگشت به سطح پايه گلوکز تحت تأثير افزودني گياهي قرار نگرفت (10/0 ? P). نرخ پاکسازي انسولين به نرخ پاکسازي گلوکز در گاوهايي که گياه دارويي مصرف نمودند در مقايسه با دام‌هايي که گياه دارويي دريافت ننمودند بيشتر بود (05/0 ? P). نسبت نرخ پاکسازي انسولين به نرخ پاکسازي گلوکز به عنوان شاخصي از حساسيت انسوليني در دام‌هايي که گياه دارويي مصرف نمودند افزايش نشان داد که موافق با نتايج شاخص کمي حساسيت انسوليني35 بود. اين نتايج اشاره به اين نکته دارد که حساسيت انسوليني در دام‌هاي بعد زايش که جيره حاوي گياهان دارويي مصرف نمودند بهبود يافته است و احتمالا موجب بهبود نتايج عملکردي در اين دامها مي‌باشد [110 و 114].
اثر متقابل معني داري بين منبع دانه‌هاي روغني و مخلوط گياهان دارويي بر سطح پايه انسولين قبل از تزريق گلوکز مشاهده شد (05/0 ? P). مکمل نمودن گياه دارويي بر گاوهايي که جيره بر پايه دانه سويا دريافت نمودند غلظت انسولين پايه بالاتري نسبت به ديگر تيمارها داشتند. نرخ پاکسازي انسولين در گاوهاي مصرف کننده سوياي اکسترود شده نسبت به گاوهايي که کتان اکسترود مصرف نمودند، تمايل به افزايش نشان داشت (10/0 ? P). اثر متقابل بين منبع دانه روغني و گياه دارويي بر شاخص حساسيت انسوليني بعد از زايش حاکي از وجود يک سينرژيسم خفيف بين منبع اسيدهاي چرب امگا-3 و گياه دارويي بر پاسخ‌دهي بافت‌هاي بدن به انسولين مي‌باشد. بخشي از بهبود حساسيت بافت‌ها به انسولين در دام‌هاي تغذيه شده با مخلوط گياهان دارويي مي‌تواند مربوط به کاهش آزاد شدن ذخاير بدني و غلظت پايين اسيدهاي چرب غيراستريفيه در خون باشد [231]. همچنين اخيراً نشان داده شده است که تزريق دئودنومي کورسيتين به گاوهاي شيري متابوليسم گلوکز را تغيير داده است که شامل افزايش آزاد شدن انسولين و حساسيت انسولين بود [103]. اين محققين پيشنهاد نمودند که کورسيتين ممکن است سازگاري گاوها را به آغاز شيردهي بيشتر نمايد. از مکانيسم‌هاي احتمالي تأثير گياهان دارويي بر حساسيت انسولين مي‌توان به افزايش فعاليت گيرندههاي فعال کننده تکثير پروکسي زوم‌هاي نوع گاما، افزايش گيرندههاي انسولين و بهبود عملکرد آنها، افزايش سنتز و تجمع گلايگوژن، کاهش بيان ژن‌هاي سيتوکين‌هاي التهابي و تسهيل اکسيداسيون اسيدهاي چرب و نهايتاً افزايش وضعيت آنتي اکسيداني، اشاره نمود [14 و 247]. اين نتايج براي اولين بار نشان دادند که مخلوط منحصر به فردي از گياهان دارويي توانست برخي متابوليت‌هاي خوني و متابوليسم گلوکز را در دوره انتقال بهبود بخشد.
4-6- نتيجه گيري مربوط به پژوهش دوم
نتايج تحقيق حاضر نشان داد که تغذيه جيره‌اي بر پايه اسيدهاي چرب امگا-3 مصرف خوراک، توازن انرژي و عملکرد را افزايش داده و متابوليسم انرژي و مقاومت انسولين را بهبود بخشيد، در حالي که تنش اکسيداتيو را در دامها اندکي افزايش داد. افزودن گياهان دارويي به جيره گاوهاي شيري با توجه به منبع دانه‌هاي روغني پاسخ‌هاي مختلفي از خود نشان داد. تغذيه مخلوط گياهان دارويي بر جيره‌هاي غني از اسيدهاي چرب امگا-6 پاسخ‌هاي عملکردي را بهبود بخشيد و ظرفيت آنتي اکسيداني را افزايش داد. اين درحاليست که افزودن گياهان دارويي موجب تغيير الگوي تخمير شکمبه اي با افزايش نسبت پروپيونات و کاهش استات در جيره‌هاي بر پايه اسيدهاي چرب امگا-3 گرديد که دلالت بر افزايش راندمان تخمير شکمبه‌اي با تغذيه گياهان دارويي دارد. همچنين نتايج نشان دادند که گياهان دارويي احتمالاً قادرند مقاومت انسوليني گاوهاي دوره انتقال را تا حدي بهبود بخشند.
جدول 4-5-تأثير مکمل نمودن مخلوط گياه دارويي بر مصرف خوراک، توازن انرژي، وزن و نمره بدني گاوهاي دوره انتقال که جيره بر پايه سويا و کتان اکسترود شده مصرف نمودند.
منابع مختلف دانه هاي روغني
کتان اکسترود شده
سوياي اکسترود شده
خطاي استاندارد
سطح معني داري
منبع گياه دارويي
گياه دارويي
–
گياه دارويي
دانه روغني
گياه دارويي
اثر متقابل
قبل زايش
مصرف ماده خشک (کيلوگرم)
5/15
3/15
7/13
5/12
4/0
01/0
10/0
25/0
مصرف ماده خشک (% وزن بدن)
35/2
27/2
85/1
87/1
1/0
01/0
70/0
68/0
تغيير در مصرف خوراک از روز 20 تا 1 قبل از زايش
3/3
5/14
4/21
3/20
1/7
10/0
48/0
39/0
مصرف انرژي (مگاکالري)
9/21
6/21
1/19
3/17
7/0
01/0
13/0
30/0
وزن بدن (کيلوگرم)
705
703
692
686
7
07/0
64/0
83/0
تغييرات وزن بدن از روز 24 قبل از زايش تا زمان زايش(%)
6/2
8/2
9/2
8/2
4/1
92/0
98/0
90/0
نمره بدني
36/3
40/3
62/3
3/32
18/0
64/0
49/0
36/0
تغييرات نمره بدن (%)
2/1
2/3
0/7
8/1
8/3
59/0
70/0
38/0
توازن انرژي
7/7
6/7
0/7
8/1
8/3
59/0
70/0
38/0
وزن تولد گوساله
6/41
4/41
2/44
1/41
3/1
39/0
21/0
28/0
بعد از زايش
مصرف ماده خشک (کيلوگرم)
4/20
3/20
7/18
6/15
4/0
01/0
01/0
01/0
مصرف ماده خشک (% وزن بدن)
45/3
54/3
97/2
71/2
15/0
01/0
58/0
29/0
مصرف انرژي (مگاکالري)
9/30
9/30
5/28
8/23
6/0
01/0
01/0
01/0
وزن بدن (کيلوگرم)
632
628
619
620
9
27/0
89/0
72/0
تغييرات وزن بدن از روز 1 تا 24 بعد از زايش(%)
3/5-
0/7-
8/9-
5/10
2/1
01/0
33/0
67/0
نمره بدني
06/3
02/3
87/2
85/2
10/0
08/0
74/0
94/0
تغييرات نمره بدن (%)
2/19-
0/19-
7/24-
3/30-
1/2
01/0
19/0
16/0
توازن انرژي
2/8-
5/8-
7/12-
8/12-
2/1
04/0
93/0
96/0
جدول 4-6-تأثير مکمل نمودن مخلوط گياه دارويي بر توليد و ترکيبات شير گاوهاي دوره انتقال که جيره بر پايه سويا و کتان اکسترود شده مصرف نمودند.
منابع مختلف دانه هاي روغني
کتان اکسترود شده
سوياي اکسترود شده
خطاي استاندارد
سطح معني داري
منبع گياه دارويي
گياه دارويي
–
گياه دارويي
–
دانه روغني
گياه دارويي
اثر متقابل
توليد شير (کيلوگرم)
5/38
2/38
8/37
9/32
5/1
05/0
08/0
13/0
شير تصحيح شده براي 4 % چربي
4/39
1/41
9/43
2/37
5/2
88/0
29/0
08/0
شير تصحيح شده برحسب انرژي
1/41
9/42
7/45
4/39
4/2
82/0
34/0
09/0
ترکيبات شير
چربي (%)
37/4
26/4
76/4
23/4
17/0
30/0
06/0
23/0
چربي (کيلوگرم)
64/1
65/1
88/1
53/1
11/0
60/0
16/0
13/0
پروتئين (%)
15/3
13/3
09/3
05/3
08/0
40/0
66/0
83/0
پروتئين (کيلوگرم)
17/1
19/1
18/1
12/1
05/0
70/0
80/0
58/0
لاکتوز (درصد)
73/5
77/5
53/5
44/5
11/0
01/0
79/0
49/0
لاکتوز (کيلوگرم)
13/2
24/2
13/2
94/1
15/0
31/0
79/0
29/0
مواد جامد (%)
23/13
33/13
42/14
92/12
22/0
60/0
36/0
17/0
مواد جامد (کيلوگرم)
94/4
12/5
26/5
52/4
21/0
63/0
35/0
13/0
راندمان خوراک
90/1
87/1
98/1
10/2
1/0
03/0
52/0
29/0
جدول 4-7-تأثير مکمل نمودن مخلوط گياه دارويي بر قابليت هضم و تخمير شکمبه اي بعد از زايش گاوهاي دوره انتقال که جيره بر پايه سويا و کتان اکسترود شده مصرف نمودند.
منابع مختلف دانه هاي روغني
کتان اکسترود شده
سوياي اکسترود شده
خطاي استاندارد
سطح معني داري
منبع گياه دارويي
گياه دارويي
–
گياه دارويي
–
دانه روغني
گياه دارويي
اثر متقابل
ضرايب قابليت هضم (%)
ماده خشک
8/66
9/68
5/62
3/61
8/3
13/0
92/0
66/0
ماده آلي
1/64
2/68
3/59
4/58
3/4
10/0
72/0
56/0
پروتئين خام
9/67
7/70
2/63
8/61
1/4
11/0
86/0
60/0
الياف نامحلول در شوينده خنثي
5/54
8/58
5/40
8/42
4/4
05/0
77/0
25/0
الياف نامحلول در شوينده اسيدي
0/48
7/46
2/48
7/40
6/5
60/0
45/0
57/0
عصاره اتري
4/64
6/61
5/68
9/66
7/4
31/0
64/0
89/0
تخمير شکمبه اي
ظرفيت آنتي اکسيدني تام (?mol ?-tocopherol/ml)
6/60
3/72
3/60
8/64
38/5
50/0
17/0
53/0
نيتروژن آمونياکي (mg/dl)
4/16
7/17
6/15
7/17
19/1
73/0
13/0
64/0
پپتيد +اسيدهاي آمينه (mg/dl)
3/24
1/19
4/40
1/21
31/5
10/0
03/0
19/0
pH
27/6
17/6
24/6
80/5
186/0
19/0
09/0
26/0
کل اسيدهاي چرب فرار (mM)
1/116
5/111
3/118
3/115
45/5
56/0
51/0
87/0
استات (%)
1/61
0/66
2/65
5/64
41/1
35/0
14/0
06/0
پروپيونات (%)
1/25
4/19
6/19
2/21
32/1
25/0
19/0
02/0
بوتيرات (%)
3/10
8/10
3/11
7/10
65/0
41/0
84/0
34/0
ايزوبوتيرات (%)
5/0
6/0
5/0
5/0
04/0
67/0
57/0
09/0
نسبت استات به پروپيونات
54/2
63/2
40/3
13/3
26/0
42/0
22/0
03/0
متان تخميني (mmol/100 mol VFA)
6/28
8/31
6/33
7/31
4/1
11/0
66/0
10/0
جدول 4-8-تأثير مکمل نمودن مخلوط گياه دارويي بر فرانسجه هاي توليد مثلي
